Το «τσουνάμι» στα ελληνικά και στην Ελλάδα.

Του Γιάννη Αν. ΛΟΥΚΑ

Η πρώτη γνωριμία
Όταν διαβάζει κανείς μια ιαπωνική λέξη σε ένα σύγγραμμα του Πολυτεχνείου δύο τινά μπορούν να συμβούν : ή να μην τη μάθει ποτέ, ή να μην την ξεχάσει ποτέ.
Έτσι πρωτοσυνάντησα λοιπόν εγώ τη λέξη «τσουνάμι» στα βιβλία Γεωλογίας και Γεωφυσικής καθώς και στις παραδόσεις κορυφαίων «σοφών» καθηγητών, που είχα την τύχη να έχω ως δασκάλους. Έκτοτε και για μια εικοσαετία περίπου, σχεδόν δεν είχα ακούσει ποτέ τον ξενόγλωσσο και διεθνή αυτόν επιστημονικό όρο, τον είχα όμως στη μνήμη μου και τον ξαναδιάβαζα, όταν ανέτρεχα σε σχετικά βιβλία.

Η πρώτη δραματική υπενθύμιση
Μέχρι που συνέβη ο μεγάλος σεισμός της Ινδονησίας (2004) με το τεράστιο τσουνάμι που προκάλεσε και τα φονικά του αποτελέσματα σε ηπείρους και χώρες. Από τότε μπήκε στην καθημερινότητα και μάλιστα έγινε (και γίνεται) κατάχρησή της από δημοσιογράφους, ρεπόρτερς, σχολιαστές κλπ για θέματα τρέχουσας επικαιρότητας (π.χ. απεργίες, οικονομικά μέτρα, καταλήψεις κλπ), πράγμα αφάνταστα ενοχλητικό, τουλάχιστον για μένα.
Και βέβαια εξίσου ή και πιο δραματικά ακόμη ήταν τα καταστροφικά αποτελέσματα από το τσουνάμι του πρόσφατου φοβερού σεισμού στην Ιαπωνία.

Μια αποκαλυπτική φωτογραφία του βυθού του Ειρηνικού Ωκεανού κοντά στην Ιαπωνία.

Κλικ για μεγέθυνση

Αυτή η φωτογραφία είναι από την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας  των Ηνωμένων Πολιτειών (NOAA). Κυκλοφόρησε στις 11 Μαρτίου  2011 και  δείχνει το βάθος της λεκάνης του δυτικού Ειρηνικού Ωκεανού.  Παρατηρήστε το ανάγλυφο του βυθού στα ανατολικά παράλια της Ιαπωνίας. Τον τρόπο με τον οποίο ανέρχονται ξαφνικά τα ιαπωνικά νησιά από τον ωκεανό. Άλλες παράκτιες περιοχές της Ασίας έχουν πολύ πιο σταδιακή κλίση.

Σεισμός 8,9 Ρίχτερ προκαλεί τσουνάμι στην Ιαπωνία.

Μετά τον ισχυρότατο σεισμό μεγέθους 8,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που έπληξε τις βορειοανατολικές ακτές της Ιαπωνίας και έγινε αισθητός έως το Τόκιο και άλλες περιοχές, δημιουργήθηκε ένα μεγάλο τσουνάμι ύψους 10 μέτρων το οποίο σάρωσε τις βορειοανατολικές ακτές της Ιαπωνίας στον Ειρηνικό. Οι πρώτες πληροφορίες κάνουν λόγο για έξι νεκρούς.

Ο σεισμός σημειώθηκε στις 07:46 (ώρα Ελλάδος – 14:46 τοπική ώρα) και η αρχική μέτρησή του ήταν 7,9 Ρίχτερ, για να αναβαθμιστεί λίγο αργότερα σε 8,8 Ρίχτερ και στη συνέχεια στα 8,9 Ρίχτερ. Το επίκεντρο του σεισμού εντοπίστηκε σε απόσταση 373 χλμ από την ιαπωνική πρωτεύουσα σε εστιακό βάθος 20 χλμ.

Λίγη ώρα μετά τον ισχυρότατο σεισμό, μεγάλο τσουνάμι σάρωσε τις βορειοανατολικές ακτές της Ιαπωνίας στον Ειρηνικό, καταστρέφοντας τα πάντα στο πέρασμά του. Τσουνάμι ύψους 10 μέτρων έπληξε τις ακτές του Σεντάι με τα νερά να καλύπτουν την πίστα του αεροδρομίου ενώ τα διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα μεταδίδουν εντυπωσιακές εικόνες του παλιρροϊκού κύματος.