Η τρομοκρατία του συστήματος τροχοπέδη στην ελευθερία του ατόμου.

Του Παναγιώτη  Θεοδ. Φορτώση

Ξεκινώ το συγκεκριμένο σημείωμα με μια διαπίστωση αναφορικά με το χειρότερο εχθρό της ελευθερίας, τη μοιρολατρία. Πρόκειται για ένα αίσθημα διάχυτο στις αφώτιστες μάζες που θέλουν τα πάντα να είναι υποταγμένα σε μια αλύγιστη δύναμη, που η ενέργειά της κάνει ανώφελη την ανθρώπινη προσπάθεια. Συναντούμε έτσι τη Μοίρα στους Έλληνες, το Fatum στους Ρωμαίους, το Κισμέτ στους Μωαμεθανούς, το γραφτό ή ριζικό σ’ εμάς. Η έννοια της μοίρας, φαταλισμός, όπως έχει επικρατήσει να ονομάζεται σήμερα έχει κοινωνική προέλευση. Μοίρα είναι η πίεση της κοινωνίας πάνω στον ταλαιπωρημένο άνθρωπο. Οι εξαθλιωμένες μάζες, που δεν καταλαβαίνουν από πού προέρχεται η σκληρή τους τύχη, φτώχεια, αρρώστιες, πόλεμοι, κακά συναπαντήματα, πλάθουν την εικόνα αυτής της ακαταμάχητης δύναμης που ορίζει τα πάντα στον κόσμο. Είναι ξεγέλασμα και παρηγοριά συνάμα γι’ αυτές γιατί έτσι δικαιολογείται η κακομοιριά τους και η καλή τύχη των άλλων, που όμως κι ’εκείνους κρατάει στα χέρια της κι όπως τους ανέβασε μπορεί αύριο να τους ρίξει χαμηλότερα από τους ίδιους.

Στην αρχαιότητα για τον Ίωνα άνθρωπο και περισσότερο για τον Αθηναίο η έννοια της Μοίρας είναι ξεπερασμένη, κάτι που μπορεί ν’ απασχολήσει απλοϊκότερα και καθυστερημένα μυαλά. Ο ίδιος είναι ο μεστωμένος άνθρωπος, με δύναμη στη σκέψη και στη βούληση, που στέκεται κυρίαρχος πάνω στη φύση του και στις τύχες του. Το αίσθημα της ελευθερίας στον Έλληνα των κλασικών χρόνων έχει ζωντάνια, πλάτος κι αποχρώσεις που δύσκολα νοιώθει ο νεότερος άνθρωπος, επειδή δεν πέρασε όλη την κλίμακα που δόνησε την ψυχή εκείνου.

Ο σύγχρονος Έλληνας πολίτης άραγε είναι ελεύθερος να αποφασίζει και να ενεργεί, να εκφράζεται και να αντιμετωπίζει καταστάσεις και προβλήματα με το θάρρος της γνώμης παραμένοντας αδέσμευτος από εξωτερικούς παράγοντες, διλήμματα, στεγανά και προκαταλήψεις;