Ερώτηση της βουλευτού Βασιλικής Τσόνογλου για την εκτός σχεδίου δόμηση.

Προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κο. Γ. Παπακωνσταντίνου

Θέμα: Δόμηση εκτός σχεδίου

Σύμφωνα με πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση και δη του άρθρου 9 του Ν.3937/31-3-2011 ορίστηκε ρητά ότι επιτρέπεται η δόμηση στα οικόπεδα – αγροτεμάχια επιφανείας 4.000 τ.μ και άνω εκτός σχεδίου πόλεως, δηλαδή επαναλήφθηκε ρύθμιση που ίσχυε άλλωστε μέχρι σήμερα επί τουλάχιστον δεκαετίες.

Με τον τρόπο αυτό διασφαλίστηκε η μικρή ιδιοκτησία σε όφελος πλειάδας πολιτών που με θυσίες και κόπους ζωής αγόρασαν τέτοιες εκτάσεις – αγροτεμάχια  ελπίζοντες ότι κάποια στιγμή ότι θα ανεγείρουν επ’ αυτών κατοικίες για να στεγάσουν τις οικογένειες τους.

Με την εξαγγελθείσα από το Υπουργείο σας ρύθμιση, που έχει ορθή πολιτική στόχευση, «Κατηγορίες και περιεχόμενο χρήσεις γης» επιδιώκεται και μάλιστα σε χρόνο μικρότερο του έτους από την παραπάνω νομοθετική ρύθμιση αιφνίδια ανατροπή των παραπάνω, ανατροπή που προωθείται με την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος που εκφεύγει της ενώπιον του Κοινοβουλίου διαδικασίας, του Κονοβουλευτικού διαλόγου, δεδομένου ότι το Π.Δ ελέγχεται μόνο από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) που θα αποφανθεί περί της συνταγματικότητας του ή μη,

Οικιστική αναρχία λόγω ΓΟΚ.

«Σήμερα χτίζουμε μέσω του οικοδομικού κανονισμού, ενώ θα έπρεπε να χτίζουμε μέσω του πολεοδομικού σχεδιασμού. Τα προβλήματα που δημιουργεί αυτή η στρέβλωση είναι γύρω μας. Από το πώς ένα εμπορικό κέντρο μεταβάλλει την τύχη μιας ολόκληρης περιοχής μέχρι το πώς ένα σούπερ μάρκετ δίπλα σε μια πλατεία μπορεί να την “ακυρώνει”».

Ο αρχιτέκτονας Γιάννης Ζερβός, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Πανελλήνιας Ενωσης Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ), αποτυπώνει με δύο απλά παραδείγματα το πόσο προβληματική είναι πλέον η διαφορά ανάμεσα στη θεωρία και την πράξη. Οι ελληνικές πόλεις «σέρνονται» συστηματικά πίσω από τις επιταγές της αγοράς και τα παιχνίδια του real estate, με τον πολεοδομικό σχεδιασμό να έπεται ή… να μένει στο περιθώριο. Η πρόθεση του υπουργείου Περιβάλλοντος να αναθεωρήσει τον ΓΟΚ σε μια «πράσινη» κατεύθυνση (βλ. «Κ» 12.12.10) έδωσε την αφορμή στους αρχιτέκτονες να καταθέσουν τις προτάσεις τους, μέσα από το 11ο πανελλήνιο συνέδριό τους, που ολοκληρώθηκε την περασμένη Κυριακή  στο Ζάππειο.

Η πράσινη αρχιτεκτονική των Ταμπάκικων .

Στη συνοικία Χάρμαινα της Άμφισσας διασώζεται ένας παλιός οικισμός εργαστηρίων παραδοσιακών τεχνιτών όπως βυρσοδέψες, κουδουνάδες και σχοινάδες. Πρόκειται για ένα οικιστικό σύνολο εργαστηρίων βυρσοδεψίας, γνωστά ως Ταμπάκικα, το οποίο βρίσκεται αριστερά του φρουρίου της πόλης, και στο Β-Δ της τμήμα. Σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες ο οικισμός χρονολογείται πολύ πιο πριν από το 1600. Ο οικισμός της Χάρμαινας έχει έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα, τον οποίο προσδιορίζει ο κατασκευαστικός τρόπος και τα τοπικά υλικά που χρησιμοποιήθηκαν.

Τα λεγόμενα ταμπάκικα κτίσθηκαν με το υλικό που προσέφερε σε αφθονία η περιοχή και αυτό δεν ήταν το ξύλο ή η πέτρα, ήταν η γη. Σήμερα το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού κατοικεί σε κτίρια κατασκευασμένα από πηλό. Η χρήση της άψητης γης έχει ιστορικό παρελθόν στον Ελλαδικό χώρο, τουλάχιστον 5000 χρόνων. Από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι και το 1970 περίπου, οι πλίνθινες κατασκευές ήταν ευρύτατα διαδεδομένες σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας.

Από τις καλύβες και τα μαντριά στη σύγχρονη Τέχνη και Αρχιτεκτονική.

Μια ενδιαφέρουσα περιοδική έκθεση με θέμα: «Αρχέτυπα. Από τις καλύβες και τα μαντριά στη σύγχρονη Τέχνη και Αρχιτεκτονική» παρουσιάζεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών και θα διαρκέσει μέχρι 5 Σεπτεμβρίου 2010.

«Ο Αρχιτέκτονας Γιώργος Τριανταφύλλου, αγανακτισμένος από τον κατακλυσμό που μας επέβαλε μια λεγόμενη σύγχρονη αρχιτεκτονική επιθετικών και αδιάφορων κτιρίων που μεταβάλουν τον άνθρωπο σε άψυχο αντικείμενο, θεωρεί αυτή την έκθεση μία διαμαρτυρία και προτείνει μέσω αυτών των μικρών κτισμάτων μια άλλη αρχιτεκτονική με ανθρώπινη διάσταση που θα μπορούσε να μην έχει να λογοδοτήσει ούτε σε νόμους και γραφειοκρατίες, ούτε σε οικονομικά συμφέροντα. Απώτερος στόχος είναι να υποδείξει τρόπους ώστε να επιτελεστεί η αναβάθμιση του δομημένου περιβάλλοντος που τόσο υποφέρει στην Ελλάδα.

Η έκθεση συγκροτείται από 180 φωτογραφίες που αποτυπώνουν καλύβες και μαντριά, διάσπαρτα στο ελληνικό τοπίο. Οι κατασκευές αυτές, δείγματα μιας ανεξερεύνητης, ανώνυμης και αληθινής αρχιτεκτονικής, προσεγγίζονται ως αρχιτεκτονικά αρχέτυπα, με αναφορές στους προϊστορικούς χρόνους. Παράλληλα, συσχετίζονται με έργα της σύγχρονης Τέχνης και Αρχιτεκτονικής, καταγράφοντας μια υπόγεια διαδρομή ευαισθητοποιημένων δημιουργών που αναζητούν την αλήθεια στο έργο τους.

Η πραγματικότητα των αισθήσεων.

Έγραφα σε παλιότερο  άρθρο σαρκάζοντας  το τυπικό αραχωβίτικο σπίτι,  ότι το συγκεκριμένο είναι εξόφθαλμα εκτός πραγματικότητας. Βλέποντας την εικόνα της Αράχωβας από μακριά αλλά και περπατώντας στα στενά της, θα έλεγα ότι το αδίκησα. Δεν είναι εκτός πραγματικότητας, η πραγματικότητα είναι διαφορετική από την ιδεατή εικόνα της Αράχωβας που έχουμε φυλάξει στην καρδιά μας.

Μεγαλώσαμε κρατώντας  μέσα μας  βαθιά την  εικόνα των γειτονιών και των σπιτιών που παίζαμε μικροί, ανακατεμένη με αναμνήσεις από παιδικές παρέες και βιώματα. Αργότερα μάθαμε να αναπαράγουμε τον όρο που άλλοι μας έδωσαν: «παραδοσιακός οικισμός», κολακευτήκαμε απ’ αυτόν, δεν  πολυεξετάζουμε πλέον αν πράγματι ισχύει.

Τα πράγματα όμως άλλαξαν. Χτίσαμε σπίτια ψηλά και μεγάλα για να στεγάσουν οικογένεια και ματαιοδοξία. Χτίσαμε και την αυλή ή το περιβόλι  να το νοικιάσουμε στους ξένους. Επενδύσαμε  με πέτρα τις ενοχές και την ασχήμια της κατασκευής μας, στρώσαμε τους δρόμους που φαίνονται με πλάκα. Ήρθαν και ξένοι που μετέφεραν και εγκατέστησαν τη δική τους άποψη περί παραδοσιακού. Ανακατεύτηκε το πράγμα. Προσπάθειες να κρατηθεί ένα στιλ έγιναν και γίνονται, σ΄αυτό συμβάλει η βιομηχανία του τουρισμού που «απαιτεί» συγκεκριμένο αρχιτεκτονικό ύφος, αλλά η εικόνα είναι φτιασιδωμένη. Η πραγματικότητα είναι αυτό που αντιλαμβάνονται οι αισθήσεις, όχι αυτό που υπάρχει στην ψυχή.

Τυπικό Αραχωβίτικο σπίτι;

Αυτό είναι ένα τυπικό Αραχωβίτικο σπίτι; Τι σχέση έχει με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική;  Ο κατασκευαστής στην προσπάθειά του να έχει περισσότερα διαμερίσματα έφτιαξε αυτό το πολυόροφο κουτί το οποίο έντυσε και με πέτρα για να φαίνεται παραδοσιακό. Μάταια όμως γιατί είναι εξόφθαλμα εκτός πραγματικότητας. Και δεν είναι το μόνο.