Δυο φίλοι με κοινό χαρακτηριστικό το βλέμμα στη φύση, παρατήρησαν την αλλαγή. Ένας αναγνώστης του ιστολογίου κι ο Γιάννης Λουκάς στον Τσοπάνο σήκωσαν το κεφάλι ψηλά. Ο ένας άκουσε το κελάηδισμα των αηδονιών κι ο άλλος είδε τον ερχομό των χελιδονιών, κάτι που ίσως αρκετοί από μας δεν παρατηρήσαμε.
Το αν γίνονται αντιληπτά τα αποδημητικά πουλιά έχει να κάνει με το πόσο αντιλαμβανόμαστε ότι οι εποχές αλλάζουν. Πολλοί ορμώμενοι από τον καιρό που επικρατεί – στην περίπτωσή μας δε λέει να ζεστάνει – ισχυρίζονται ότι οι εποχές είναι δύο, Χειμώνας και Καλοκαίρι. Όμως δεν είναι έτσι. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που συντελούν στο να μη γίνονται αντιληπτές οι αλλαγές των εποχών.
Θυμηθείτε, παλιότερα τα σπίτια είχαν θέρμανση μόνο σε ένα δωμάτιο. Η αλλαγή εξωτερικής θερμοκρασίας που συνόδευε την αλλαγή εποχής γίνονταν αμέσως αντιληπτή. Τώρα, με τα καλοριφέρ το χειμώνα, τα κλιματιστικά το καλοκαίρι και τον θερμοστάτη σταθερά ρυθμισμένο, ζούμε σε ένα εσωτερικό περιβάλλον σταθερής θερμοκρασίας. Θέλουμε χρόνο να αντιληφθούμε την αλλαγή.
Παλιότερα τρεφόμαστε κυρίως με εποχιακά προϊόντα. Ό,τι πρόσφερε το περιβόλι που υπήρχε. Η διαφορετική γεύση στο τραπέζι, σου υποδείκνυε την αλλαγή εποχής. Σήμερα η χρήση ψυγείων, τα θερμοκήπια και η ευκολία με την όποια διακινούνται παγκόσμια τα προϊόντα, φέρνει στο πιάτο μας οτιδήποτε. Γεύσεις εξωτικές το καταχείμωνο. Πως να καταλάβεις ότι άλλαξε η εποχή όταν δεν αλλάζεις διατροφικές συνήθειες όλο το χρόνο;
Αλλά και τα προηγούμενα να μην ισχύουν, τις αλλαγές για να τις δεις πρέπει να βγεις έξω, στη φύση. Όταν ζεις και εργάζεσαι σε αστικό περιβάλλον ή σε περιβάλλον που μοιάζει με αστικό, το μόνο που βλέπεις είναι τσιμέντο. Αν δε η εργασία σου ξεκινά το πρωί και τελειώνει αργά το απόγευμα και η μετακίνηση από και προς αυτήν γίνεται με όχημα και όχι με τα πόδια όπως παλιά, δεν υπάρχει περίπτωση να καταλάβεις ότι η εποχή αλλάζει.
Τέλος χρειάζεται και μια θετική διάθεση να τα δεις όλα αυτά. Ένα ινδιάνικο ρητό λέει: “Μια μέρα βγήκα να βρω τους εχθρούς μου και δε βρήκα κανένα φίλο. Μια άλλη μέρα βγήκα να βρω τους φίλους μου και δε βρήκα κανένα εχθρό”.
Καλή σας μέρα.
ΥΓ. Ο πίνακας είναι οι τέσσερις εποχές του Γιάννη Τσαρούχη.
Filed under: Περιβάλλον | Tagged: Αλλαγή,Εποχές,Τρόπος ζωής |
Αράχωβας Blog 
Αφού αρχικά ευχαριστήσω για την αναφορά στο άρθρο, διερωτώμαι αν η τεχνολογία επιτρέπει, παράλληλα με το θαυμάσιο πίνακα του Τσαρούχη, να ακύγονται και οι «Τέσσερες Εποχές» του Βιβάλντι, που κι αυτές δεν είναι καθόλου ίδιες μεταξύ τους (όπως και οι πραγματικές), μόνο που εδώ χρειάζεται να ¨ανοίξουμε» τα αυτιά μας και να ξεπεράσουμε τις προκαταλήψεις μας, στοχεύοντας στο αισθητικά ωραίο.
Αν όμως η ηχητική απόδοση είναι δύσκολη (ενδεχομένως και στους επισκέπτες), τότε το κείμενο που βρήκα στη σελίδα της Πανελλήνιας Ένωσης Εκπαιδευτικών Μουσικών Δημόσιας Εκπαίδευσης ( που όλοι την πετροβολάμε) θα δώσει πιστεύω ένα ανάλογο και παραπλήσιο αποτέλεσμα και θα δημιουργήσει κίνητρο για την αναζήτηση του μουσικού έργου.
Και μη βιασθείτε, έχουμε χρόνο. Ένα κοντσέρτο κάθε εποχή. Μέσα σε ένα χρόνο το έχουμε ακούσει όλο το έργο!
Το κείμενο:
ΑNTONIO VIVALDI (1678 – 1741 )
ΟΙ 4 ΕΠΟΧΕΣ
Κοντσέρτα για σόλο βιολί και ορχήστρα εγχόρδων, συν «basso continuo», δηλ. όργανο ή τσέμπαλο που έπαιζε μια συνεχή μουσική γραμμή, συνεχές βάσιμο, και βοηθούσε τα μέλη της ορχήστρας να συντονίζονται μια και ακόμα δεν υπήρχαν διευθυντές ορχήστρας. Ο υπότιτλος που έδωσε στα έργα αυτά ο ίδιος ο Βιβάλντι ήταν: «Διαγωνισμός ανάμεσα στην Αρμονία και την Επινόηση». Κάθε κοντσέρτο συνοδευόταν κι από πληροφορίες σχετικές με το σκηνικό και τα συμβάντα που περιγράφει η μουσική.
ΟΙ 4 ΕΠΟΧΕΣ ανήκουν στα έργα προγραμματικής μουσικής όπου ο συνθέτης προσπαθεί, μέσω των ηχοχρωμάτων των οργάνων της ορχήστρας, να μας πει μια ιστορία, ή να μας «ζωγραφίσει» μουσικά μια εικόνα, ή να μας αποδώσει ένα ποίημα, μια ιδέα, κ.τ.λ. Κάθε κοντσέρτο αποτελείται από τρία μέρη.
ΑΝΟΙΞΗ
«Η άνοιξη έφτασε και τα πουλιά την καλωσορίζουν τραγουδώντας», γράφει ο ίδιος ο Βιβάλντι. Το εναρκτήριο ALLEGRO (γρήγορο, χαρούμενο), του 1ου μέρους διαθέτει μια δροσερή και χαρούμενη μελωδία. Τα βιολιά, με τρίλιες, μιμούνται το κελάηδισμα των πουλιών. Κάποιες φράσεις φέρνουν στο νου ένα ρυάκι και μια απαλή, ανοιξιάτικη αύρα, ενώ ένα σθεναρό τρέμολο και οι γρήγορες κλίμακες απ’ τα έγχορδα υποδηλώνουν μια καταιγίδα.
Το 2ο μέρος, LARGO (πλατύ), είναι μια μακριά, τρυφερή μελωδία για σόλο βιολί με συνοδεία εγχόρδων. Ζωγραφίζει κυριολεκτικά την ειρηνική σκηνή ενός βοσκού με το σκύλο του, που μισοκοιμάται κάτω από μερικά δέντρα.
Σε αντίθεση, το 3ο μέρος, ALLEGRO, είναι ένας «Χωριάτικος χορός».
ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ
Το καλοκαίρι για τον Βιβάλντι, είναι μια εποχή πνιγηρής, τυραννικής ζέστης, με διαλείμματα καταιγίδας. Το 1ο μέρος, allegro non molto, υποβάλλει μια οκνηρή διάθεση κάτω απ’ τον καυτό ήλιο. Αυτό ακολουθείται από υπομνήσεις κελαηδίσματος πουλιών και από πιο ανήσυχα σημεία καθώς σηκώνεται αέρας.
Στο 2ο μέρος, adagio (αργά), ο ύπνος ενός νεαρού βοσκού στη φύση ταράζεται από μια αστραπή, αλλά κι από σμήνη κουνουπιών και μυγών.
Η καταιγίδα τελικά, ξεσπάει στο 3ο μέρος, presto (πολύ γρήγορο). Καταρρακτώδης βροχή και χαλάζι μαστιγώνουν τα χωράφια και λυγίζουν το καλαμπόκι.
ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ
Οι χωρικοί γιορτάζουν το θερισμό με πιοτό και χορούς, όπως φαίνεται κι απ’ τη χαρούμενη μελωδία του εναρκτήριου allegro του 1ου μέρους.
Ένα αργό τμήμα υποβάλλει την εικόνα των χωρικών που αποκοιμιούνται και το όλο μέρος τελειώνει και πάλι με το χορό.
Το 2ο μέρος, adagio, βρίσκει όλους να παραδίδονται σ’ έναν γλυκό ύπνο μετά το ξέφρενο πανηγύρι, συνοδευόμενο απ’ το τσέμπαλο.
Στο 3ο μέρος, allegro, η μουσική απεικονίζει έναν κυνηγό. Οι γρήγορες φράσεις στο βιολί, περιγράφουν τον πανικό του φοβισμένου θηράματος μέχρι την επιστροφή στο θέμα του κυνηγού.
ΧΕΙΜΩΝΑΣ
Η αρχή του 1ου μέρους, allegro, υποβάλλει το παγωμένο χιόνι και το παγερό κρύο. Όταν αρχίζει ο σολίστ, ακούγεται σαν τον παγερό άνεμο ενώ το τρέμολο των εγχόρδων απεικονίζει ανθρώπους που τρέμουν απ’ το κρύο και χτυπούν τα πόδια στη γη για να ζεσταθούν.
Η μελωδία του 2ου μέρους, largo, με συνοδεία pizzicato, υπονοεί τη ζεστασιά και τη θαλπωρή δίπλα στο τζάκι.
Στο τελικό 3ο μέρος, allegro, οι άνθρωποι προσπαθούν να βαδίσουν και μερικές φορές γλιστρούν στον πάγο. Τα γρήγορα σημεία θυμίζουν τον παγωμένο άνεμο μαζί με το τρέμολο που δίνει κι ένα δραματικό τέλος.
Καλή ακρόαση ή πολλή φαντασία!