Οικιστική αναρχία λόγω ΓΟΚ.

«Σήμερα χτίζουμε μέσω του οικοδομικού κανονισμού, ενώ θα έπρεπε να χτίζουμε μέσω του πολεοδομικού σχεδιασμού. Τα προβλήματα που δημιουργεί αυτή η στρέβλωση είναι γύρω μας. Από το πώς ένα εμπορικό κέντρο μεταβάλλει την τύχη μιας ολόκληρης περιοχής μέχρι το πώς ένα σούπερ μάρκετ δίπλα σε μια πλατεία μπορεί να την “ακυρώνει”».

Ο αρχιτέκτονας Γιάννης Ζερβός, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Πανελλήνιας Ενωσης Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ), αποτυπώνει με δύο απλά παραδείγματα το πόσο προβληματική είναι πλέον η διαφορά ανάμεσα στη θεωρία και την πράξη. Οι ελληνικές πόλεις «σέρνονται» συστηματικά πίσω από τις επιταγές της αγοράς και τα παιχνίδια του real estate, με τον πολεοδομικό σχεδιασμό να έπεται ή… να μένει στο περιθώριο. Η πρόθεση του υπουργείου Περιβάλλοντος να αναθεωρήσει τον ΓΟΚ σε μια «πράσινη» κατεύθυνση (βλ. «Κ» 12.12.10) έδωσε την αφορμή στους αρχιτέκτονες να καταθέσουν τις προτάσεις τους, μέσα από το 11ο πανελλήνιο συνέδριό τους, που ολοκληρώθηκε την περασμένη Κυριακή  στο Ζάππειο.

«Και βέβαια οι αρχιτέκτονες θέλουμε ο νέος οικοδομικός κανονισμός να ενσωματώσει τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού. Δεν μπορεί όμως να είναι η μοναδική παράμετρος που θα μορφοποιεί τα κτίρια και τις πόλεις μας», λέει ο κ. Ζερβός. «Υπάρχει ο κίνδυνος να καταλήξουμε σε μια τυπολογία βιοκλιματικού κτιρίου που θα είναι συγκεκριμένη και θα επαναλαμβάνεται».

Ο τρόπος ενσωμάτωσης του βιοκλιματικού σχεδιασμού σε έναν νέο οικοδομικό κανονισμό δεν είναι για τους αρχιτέκτονες το πιο σημαντικό ζήτημα. Επιστημονική ομάδα μελών του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ (Γιάννης Ζερβός, Μαρία Φραντζή, Θανάσης Ζούλιας, Μυρτώ Δεσποτίδου, Γιώργος Ανδρεαδάκης) μελέτησε ολόκληρο το θεσμικό πλαίσιο και κατέληξε σε προτάσεις για τον νέο ΓΟΚ. Μεταξύ άλλων, επισημαίνεται:

– Πρέπει να αντιστραφεί η σχέση ανάμεσα στον οικοδομικό κανονισμό και τον πολεοδομικό σχεδιασμό.

– Η διατήρηση της (ακίνητης) πολιτιστικής κληρονομιάς πρέπει να ενσωματωθεί στον αναπτυξιακό σχεδιασμό. «Μέχρι σήμερα ο πολιτιστικός σχεδιασμός είναι στα χέρια αποκλειστικά του υπουργείου Πολιτισμού», εξηγεί ο κ. Ζερβός. «Ταυτόχρονα, οι κλασικές πολεοδομικές μελέτες αδιαφορούν για την αξιοποίηση της ακίνητης πολιτιστικής κληρονομιάς. Ο αρχαιολογικός νόμος πρέπει να αναθεωρηθεί. Δεν νοείται, για παράδειγμα, το ιστορικό κέντρο μιας πόλης να είναι ασύνδετο με την υπόλοιπη πόλη».

– Ο γενικός οικοδομικός κανονισμός και ο αρχαιολογικός νόμος πρέπει να ενσωματώσουν στην πράξη τις διεθνείς συμβάσεις για την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και του φυσικού περιβάλλοντος. Μέσω αυτών πρέπει, για παράδειγμα, να διευρυνθεί η έννοια του μνημείου. «Κληρονομιά δεν είναι μόνο το παλαιό, αλλά και το σύγχρονο, αυτό που θα κληροδοτήσουμε εμείς στις επόμενες γενιές», σχολιάζει ο κ. Ζερβός. «Σήμερα οδηγούμαστε σε μια “μουμιοποίηση” της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής».

– Οσον αφορά την έκδοση αδειών, οι αρχιτέκτονες υποστηρίζουν την αντικατάσταση του συντελεστή δόμησης με το «ιδεατό στερεό», έναν τρόπο υπολογισμού του όγκου και όχι των τετραγωνικών του κτιρίου, μέσα στο οποίο ο αρχιτέκτονας θα έχει ελευθερία σχεδιασμού. «Διεκδικούμε το φάσμα έκφρασης της αρχιτεκτονικής. Δεν μπορεί κάποιος να ζωγραφίζει βάσει εγκυκλίου. Αρκεί να υπάρχει μια “κόκκινη γραμμή” που να διασφαλίζει το δημόσιο συμφέρον».

Πηγή ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ