Η τρομοκρατία του συστήματος τροχοπέδη στην ελευθερία του ατόμου.

Του Παναγιώτη  Θεοδ. Φορτώση

Ξεκινώ το συγκεκριμένο σημείωμα με μια διαπίστωση αναφορικά με το χειρότερο εχθρό της ελευθερίας, τη μοιρολατρία. Πρόκειται για ένα αίσθημα διάχυτο στις αφώτιστες μάζες που θέλουν τα πάντα να είναι υποταγμένα σε μια αλύγιστη δύναμη, που η ενέργειά της κάνει ανώφελη την ανθρώπινη προσπάθεια. Συναντούμε έτσι τη Μοίρα στους Έλληνες, το Fatum στους Ρωμαίους, το Κισμέτ στους Μωαμεθανούς, το γραφτό ή ριζικό σ’ εμάς. Η έννοια της μοίρας, φαταλισμός, όπως έχει επικρατήσει να ονομάζεται σήμερα έχει κοινωνική προέλευση. Μοίρα είναι η πίεση της κοινωνίας πάνω στον ταλαιπωρημένο άνθρωπο. Οι εξαθλιωμένες μάζες, που δεν καταλαβαίνουν από πού προέρχεται η σκληρή τους τύχη, φτώχεια, αρρώστιες, πόλεμοι, κακά συναπαντήματα, πλάθουν την εικόνα αυτής της ακαταμάχητης δύναμης που ορίζει τα πάντα στον κόσμο. Είναι ξεγέλασμα και παρηγοριά συνάμα γι’ αυτές γιατί έτσι δικαιολογείται η κακομοιριά τους και η καλή τύχη των άλλων, που όμως κι ’εκείνους κρατάει στα χέρια της κι όπως τους ανέβασε μπορεί αύριο να τους ρίξει χαμηλότερα από τους ίδιους.

Στην αρχαιότητα για τον Ίωνα άνθρωπο και περισσότερο για τον Αθηναίο η έννοια της Μοίρας είναι ξεπερασμένη, κάτι που μπορεί ν’ απασχολήσει απλοϊκότερα και καθυστερημένα μυαλά. Ο ίδιος είναι ο μεστωμένος άνθρωπος, με δύναμη στη σκέψη και στη βούληση, που στέκεται κυρίαρχος πάνω στη φύση του και στις τύχες του. Το αίσθημα της ελευθερίας στον Έλληνα των κλασικών χρόνων έχει ζωντάνια, πλάτος κι αποχρώσεις που δύσκολα νοιώθει ο νεότερος άνθρωπος, επειδή δεν πέρασε όλη την κλίμακα που δόνησε την ψυχή εκείνου.

Ο σύγχρονος Έλληνας πολίτης άραγε είναι ελεύθερος να αποφασίζει και να ενεργεί, να εκφράζεται και να αντιμετωπίζει καταστάσεις και προβλήματα με το θάρρος της γνώμης παραμένοντας αδέσμευτος από εξωτερικούς παράγοντες, διλήμματα, στεγανά και προκαταλήψεις; Για παράδειγμα συνδικαλίζεται, ψηφίζει χωρίς παρωπίδες,  αντιμετωπίζεται από το θεσμικό σύστημα ως ίσος προς ίσον, εκφράζει (με επιχειρήματα) ελεύθερα την άποψή του, κάνει αυτό που πραγματικά θέλει να κάνει ή αυτό που του ορίζουν άλλοι, άραγε τα δικαιώματα του (ατομικά, πολιτικά κλπ) ισχύουν ουσιαστικά; Η απάντηση στο μεγαλύτερο μέρος του ερωτήματος είναι αρνητική. Μια σειρά λόγοι φιμώνουν τη γνώμη του Έλληνα πολίτη, δεσμεύουν τη στάση του και χειραγωγούν τη συμπεριφορά του, εντέλει βιάζουν την ίδια την προσωπικότητά του, τον καθιστούν μοιρολάτρη, ανενεργό, ανίκανο να αντιδράσει. Στη συνέχεια θα παρουσιάσουμε τους κυριότερους παράγοντες  που κάνουν το άτομο υποχείριο και έρμαιο των εκάστοτε καταστάσεων. Αυτούς τους παράγοντες θα τους ονομάσουμε «τρομοκρατικούς» και στο παρόν σημείωμα θα τους εξετάσουμε επιγραμματικά.

Η τρομοκρατία της οικονομίας. Μπορεί η δουλεία να καταργήθηκε το 19^ο αιώνα οι αλυσίδες όμως παραμένουν. Η μόνη διαφορά είναι πως από σιδερένιες έγιναν χάρτινες, πήραν και αυτές τη μορφή του χρήματος. Βλέπουμε με αηδία τα άπληστα παράσιτα της ανθρωπότητας μαζί με τους πολιτικούς τους υπαλλήλους να χρηματοδοτούν πλουσιοπάροχα, για να εξυπηρετούνται τα συμφέροντά τους. Οι ελληνικές κυβερνήσεις του δικομματισμού και των σκανδάλων μαζί με τις δυναστείες των εργολάβων δημοσίων έργων, τους περιβόητους «εθνικούς προμηθευτές», τα τραστ και τις πολυεθνικές συνεργάζονται και μαζί ρουφούν σαν βδέλλες το αίμα του λαού. Συνεννοούνται για τη λήψη μιας σειράς απάνθρωπων μέτρων  (μείωση μισθών, διάλυση εργασιακών σχέσεων, ιδιωτικοποιήσεις κλπ) ώστε να γονατίσουν τα μικρομεσαία οικονομικά στρώματα. Ως χώρα βρισκόμαστε στις πρώτες θέσεις της διαφθοράς, η ανεργία διαρκώς αυξάνεται. Είμαστε τελευταίοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις δαπάνες για την Παιδεία, την Έρευνα και έχουμε τους χαμηλότερους μισθούς. Τέλος τα «περήφανα γηρατειά» είναι από τους πιο εξαθλιωμένους συνταξιούχους στην Ευρώπη.

Η τρομοκρατία της ανεργίας. Βούτυρο στο ψωμί των κεφαλαιοκρατών και των πολιτικών αποτελεί  η όλο και περισσότερο αυξανόμενη ανεργία. Οι πρώτοι γιατί μέσα από μια στρατιά ανέργων διαλέγουν φθηνότερο και συμβιβασμένο εργατικό δυναμικό. Σε συνδυασμό με τα υφιστάμενα έως τώρα εργασιακά δικαιώματα που στο εξής θα γίνουν καπνός το μείγμα γίνεται εκρηκτικό, η εκμετάλλευση και η αυθαιρεσία κυριαρχούν. «Συνοδοιπόρος» των κεφαλαιοκρατών  ο πουλημένος συνδικαλισμός.

Οι πολιτικοί από την άλλη πλευρά εξασκούν -μέσω των πελατειακών σχέσεων- «ασκήσεις σωματικής αγωγής» σε μεγάλη μερίδα ενεργών πολιτών την οσφυοκαμψία (το παραδοσιακό προσκύνημα ή σκύψιμο της μέσης).  Το ρουσφέτι, παραμένει παραδοσιακός τρόπος δούναι και λαβείν για να εξασφαλίσει κάποιος μια «θεσούλα (πλέον) στον ήλιο». Η ψηφοθηρία και ο ψυχολογικός εκβιασμός των κρατούντων στα λαϊκά στρώματα παρασέρνει στο διάβα του κάθε μορφή αξιοπρέπειας και σεβασμού. Μεγάλα τμήματα του λαού εγκλωβίζονται και μένουν όμηροι στις συμπληγάδες των κεφαλαιοκρατών και των πολιτικών τους υπαλλήλων.

Η τρομοκρατία των ΜΜΕ. Τα ΜΜΕ (στη συντριπτική τους πλειοψηφία) με τις ειδήσεις, τα πρότυπα life-style, τις στημένες αναλύσεις, και την παραποιημένη αλήθεια που πλασάρουν στο κοινό, κατορθώνουν σε πολύ μεγάλο βαθμό να  επιβληθούν και να ελέγξουν τις μάζες. Η τρομολαγνεία που καλλιεργούν εκμαυλίζει τις συνειδήσεις, αποχαυνώνει το νου, αναπαράγει στρεβλές συμπεριφορές. Η προπαγάνδα τους  παρασέρνει ότι αντιστέκεται. Διαμορφώνουν προσωπικότητες, αποπροσανατολίζουν την κοινή γνώμη, υπηρετούν μεγαλοσυμφέροντα, εντέλει λειτουργούν ως βιομηχανία κατασκευής υπηκόων.         

Η τρομοκρατία της Δικαιοσύνης. Μία εικόνα είναι ίση με χίλιες λέξεις.

Πέρα από τους παραπάνω μηχανισμούς που αναφέραμε το σύστημα χρησιμοποιεί μια σειρά θεσμικούς φορείς,  εκκλησία, παιδεία, κόμματα κλπ με στόχο την ιδεολογική αποπλάνηση και χειραγώγηση των μαζών. Οι ίδιοι οι θεσμοί ως φορείς δεν κατηγορούνται. Υπεύθυνοι είναι οι διορισμένοι και προσκυνημένοι «εξυπηρετητές» του συστήματος που χρησιμοποιούν τους ίδιους τους θεσμούς ως μοχλούς δράσης και επιρροής στην ελληνική κοινωνία.

Ας προβληματιστούμε λοιπόν ως πολίτες μιας παρηκμασμένης κοινωνίας που καθημερινά βάλλεται όλο και πιο πολύ σε όλα τα επίπεδα. Ο ανθρωποκεντρισμός του παρελθόντος δεν υφίσταται πλέον,  ο καπιταλισμός -στη χειρότερη φάση του- παρουσιάζεται αδηφάγος καταπίνει αξίες, ηθική, πρόοδο, ευημερία, ο ίδιος ο άνθρωπος εντέλει στοχοποιείται ή αυτοκαταστρέφεται. Ο καθένας μας ας αναλάβει το μερίδιο ευθύνης που του αναλογεί και να προσπαθήσει να  βρει διέξοδο, σε συλλογικό βαθμό ακόμα καλύτερα. Η προσωπική μου άποψη είναι να επαναφέρουμε όσες αξίες έχουμε κληρονομήσει και εμείς τις «ξεχάσαμε» (αρετή, φιλία, τιμιότητα, ανδρεία, ψυχική γενναιότητα  κλπ) να τις ενστερνιστούμε  και να τις καλλιεργήσουμε σε καθημερινή βάση σε διαπροσωπικό και κοινωνικό επίπεδο, εφόσον θέλουμε να αποτινάξουμε τη μιζέρια, τις πλάνες της πεζής καθημερινότητάς και την «προδιαγεγραμμένη πορεία» μας απ’ τα διεφθαρμένα κέντρα λήψης αποφάσεων. Ας προσπαθήσουμε να πάρουμε τις τύχες μας στα χέρια μας, να καθορίσουμε οι ίδιοι τη ζωή μας αγωνιστικά με έντιμο τρόπο.

«Μηδέν της τύχης (εστίν), αλλά πάντα της ευβουλίας και της προνοίας.»

[ Τίποτα δεν οφείλεται στην τύχη, μα όλα έχουν την εξάρτησή τους απ’ την προνοητικότητα και την ορθή κρίση.]

Πλούταρχος, Ηθικά 98F