Του Μπάμπη Λαγογιάννη.
Σωτήριον έτος 2010. Τα φωτοβολταϊκά προσπαθούν να μπουν στη ζωή του Έλληνα. Πως; Μέσω μιας μεγάλης αλυσίδας καταστημάτων με ηλεκτρικές συσκευές!! Έφτασαν στα ράφια των καταστημάτων και προσπαθούν να μπουν στη ζωή μας αφού μέχρι στιγμής έχουν αποτύχει να μας «φωτίσουν» με άλλο τρόπο. Κατά τη γνώμη μου θα υπάρξει μεγάλο ενδιαφέρον με μικρή ανταπόκριση.
Τα φωτοβολταϊκά όπως και οι ανεμογεννήτριες ανήκουν στην κατηγορία της «πράσινης» καθαρής ενέργειας. Αυτά τα συστήματα βρίσκουν εφαρμογή εδώ και μια δεκαετία τουλάχιστον στα αναπτυγμένα κράτη. Εκπονούνται μελέτες σε κρατικό επίπεδο για το πως μπορούν να εκμεταλλευτούν με τον καλύτερο τρόπο την αιολική ενέργεια, τον ήλιο ή ακόμα και τον κυματισμό της θάλασσας για να παράγουν ενέργεια. Μερικά παραδείγματα χωρών:
ΣΟΥΗΔΙΑ: Πετρέλαιο τέλος το 2020
Η Σουηδία έχει τις καλύτερες επιδόσεις όσον αφορά τους στόχους του Κιότο παγκοσμίως. Ήδη, το 26% της ενέργειας που καταναλώνουν οι κάτοικοί της προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές, ενώ πέρυσι έθεσε το στόχο να απεξαρτηθεί πλήρως από το πετρέλαιο μέχρι το 2020. Ο δασικός της πλούτος είναι ο «πράσινος χρυσός» της χώρας, αφού μπορεί να δώσει τεράστιες ποσότητες βιομάζας, χωρίς περιβαλλοντική υποβάθμιση. Ταυτόχρονα, γίνεται μεγάλη προσπάθεια για την παραγωγή βιοκαυσίμων από αστικά απόβλητα και κατάλοιπα. Περίπου 200 εργοστάσια παραγωγής βιοκαυσίμων λειτουργούν ήδη, ενώ θα ανοίξουν πολλά ακόμα. Ηδη στη Στοκχόλμη ένα στα τέσσερα λεωφορεία «καίνε» βιοντίζελ και αιθανόλη… Ταυτόχρονα, έχει μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας με τη βελτίωση της θερμομόνωσης των κτιρίων, την ενίσχυση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, της ποδηλατοκίνησης και της πεζοπορίας. Ετοιμάζεται μεγάλη αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας και των θαλάσσιων κυμάτων. Ο στόχος του μέλλοντος είναι το σύνολο της ενέργειας, σύμφωνα με το υπουργείο Βιώσιμης Ανάπτυξης, να λαμβάνεται από ανανεώσιμες πηγές! Ως ενδιάμεσο μέσο θα χρησιμοποιηθεί και το φυσικό αέριο.
ΒΡΕΤΑΝΙΑ: Οι οικιακές ανεμογεννήτριες είναι μόδα!
Η οικιακή ανεμογεννήτρια γίνεται μόδα! Όλο και περισσότεροι ευαισθητοποιημένοι Βρετανοί τοποθετούν στη στέγη του σπιτιού τους μια μικρή ανεμογεννήτρια. Οι οικιακές ανεμογεννήτριες είναι πρώτες, τους τελευταίους δύο μήνες, σε πωλήσεις στην αλυσίδα καταστημάτων B&D, που έχει προϊόντα «κάν’ το μόνος σου». Κάθε μικρός «ανεμόμυλος» κοστίζει στο B&D 1.800 ευρώ. Η βρετανική κυβέρνηση επιδοτεί το 30% της αγοράς (όπως και για ηλιακούς θερμοσίφωνες), έναντι 50% που δίνει για φωτοβολταϊκά. Βεβαίως, στις περισσότερες περιπτώσεις η ενέργεια που μπορεί να προσφέρει η οικιακή ανεμογεννήτρια είναι λίγη, αλλά ακόμα και έτσι εκφράζει μια νέα τάση και αποτελεί «πράσινο» σύμβολο.
ΙΣΠΑΝΙΑ: Τέταρτη στον κόσμο σε ΑΠΕ
Μπορεί να άργησε η Ισπανία να αξιοποιήσει τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αλλά τα τελευταία χρόνια όρμησε σαν ταύρος στην αρένα. Με ένα πρωτοποριακό νόμο που τέθηκε σε εφαρμογή τον Νοέμβριο, υποχρεώνονται όλα τα καινούργια κτίρια (καθώς και εκείνα που αναπαλαιώνονται σημαντικά) να προβλέπουν κάλυψη του 30% – 70% των αναγκών τους σε ζεστό νερό από ηλιοθερμικά συστήματα, ενώ για τα μεγάλα κτίρια υπάρχει υποχρέωση εγκατάστασης και φωτοβολταϊκών! Αναμένεται έκρηξη στις οικιακές ανανεώσιμες πηγές, καθώς υπάρχουν οικονομικά κίνητρα αλλά και κυρώσεις σε όσους αγνοήσουν το νόμο. Η «επανάσταση του ήλιου» ξεκίνησε «από τα κάτω», καθώς της νομοθετικής ρύθμισης είχαν προηγηθεί (από το 2000) ανάλογα μέτρα στη Βαρκελώνη, με αξιόλογα αποτελέσματα, ενώ ακολούθησαν άλλες 35 πρωτεύουσες δήμων σε όλη την Ισπανία. Είχε προηγηθεί, τα προηγούμενα 4 – 5 χρόνια, η ορμητική αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας στην Ιβηρική Χερσόνησο, με την οποία η Ισπανία ανέβηκε στην τέταρτη θέση παγκοσμίως στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
ΓΙΑΚΟΥΣΙΜΑ: Το νησί του υδρογόνου
Το νησί Γιακουσίμα, πάνω από τη βόρεια μύτη της Ιαπωνίας, μπορεί να είναι μικρό (μόλις 14.000 κάτοικοι), αλλά φιλοξενεί ένα μεγάλο πείραμα. Οι κάτοικοι του νησιού φιλοδοξούν, αξιοποιώντας την ενέργεια από τους καταρράκτες, να μετατραπούν σε νησίδα ενεργειακής αυτάρκειας και εξαγωγέα υδρογόνου! Ακολουθούν και άλλοι το παράδειγμα της Ισλανδίας, που έχει θέσει στόχο να γίνει η πρώτη «οικονομία του υδρογόνου» το 2050. Ήδη στη Γιακουσίμα, όλα τα σπίτια παίρνουν ενέργεια από τα τρία υδροηλεκτρικά εργοστάσια. Καθώς όμως υπάρχει περίσσεια ενέργειας έβαλαν στόχο να παράγουν υδρογόνο μέσω υδρόλυσης του νερού. Ετσι, τα 9.500 αυτοκίνητα, τα 1.200 τουριστικά λεωφορεία και ο ευμεγέθης στόλος του νησιού θα κινούνται με υδρογόνο. Με το «καύσιμο του μέλλοντος» θα ζεσταίνονται και τα σπίτια. Οι φιλοδοξίες δεν σταματούν εδώ: Το Γιακουσίμα θα δίνει υδρογόνο και στους πυραύλους των διαστημικών αποστολών, που εκτοξεύονται από το γειτονικό νησί Τανεγκασίμα! Πετούν στα σύννεφα; Με το υδρογόνο όλα γίνονται!
ΒΡΑΖΙΛΙΑ: Η βασίλισσα της αιθανόλης
Η Βραζιλία θεωρείται ήδη πρωτοπόρος στην αιθανόλη, το καύσιμο που προέρχεται από φυτά και μειώνει δραστικά τις εκπομπές ρύπων. Το 40% των αυτοκινήτων καίνε ήδη αιθανόλη, ενώ πάνω από τα μισά αυτοκίνητα που μπαίνουν τώρα σε κυκλοφορία μπορούν να καίνε είτε καθαρή αιθανόλη είτε βενζινόλη, ένα μείγμα βενζίνης – αιθανόλης. Η αιθανόλη από ζαχαροκάλαμο (όπως η βραζιλιάνικη) είναι πολύ πιο φτηνή από τη βενζίνη και μειώνει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 90%! Ηδη, η παραγωγή αιθανόλης αυξάνεται δυναμικά στη Βραζιλία: από 192.000 βαρέλια το 2001 έφτασε τα 282.000 το 2005. Δεν λείπουν όμως και οι κίνδυνοι για το περιβάλλον, καθώς έχουν καταστραφεί τροπικά δάση -ακόμα και στον Αμαζόνιο- για να γίνουν χωράφια αιθανόλης, ενώ καταγράφονται απαράδεκτες πρακτικές, όπως το κάψιμο των χωραφιών για να γίνει η νέα σπορά.
ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ: 35 εκατομμύρια δολάρια σε φωτοβολταϊκά
Με γοργούς ρυθμούς «τρέχει» η ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών στην Αυστραλία, γεγονός που οφείλεται και στη συνεχή αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικού ρεύματος. Η κυβέρνηση έχει θεσπίσει οικονομικά κίνητρα για την εγκατάσταση τέτοιων συστημάτων στις κατοικίες, που ανάλογα με το ύψος της παραγωγής ηλεκτρισμού, μπορούν να φθάσουν έως και τα 4.000 δολάρια Αυστραλίας. Μόνο το 2005, εγκαταστάθηκαν 1.042 οικιακά φωτοβολταϊκά συστήματα (1.553 MWp) και διατέθηκαν 4,02 εκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας για επιδοτήσεις. Συνολικά, η εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών στην Αυστραλία φθάνει τα 8,2 MWp (6.700 συστήματα), ενώ από το 2000 -οπότε ξεκίνησε το πρόγραμμα- έχουν διατεθεί για το σκοπό αυτό 35 εκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το πρόγραμμα Solar Cities που υλοποιείται αυτή τη στιγμή στη χώρα, στο πλαίσιο του οποίου θα κατασκευαστούν τέσσερις «ηλιακές πόλεις», οι οποίες θα ηλεκτροδοτούνται αποκλειστικά από τον ήλιο.
(τα στοιχεία είναι από άρθρο του ΓΙΑΝΝΗ ΕΛΑΦΡΟΥ και της ΛΙΝΑΣ ΓΙΑΝΝΑΡΟΥ)
Και εδώ; Μετά από 10 χρόνια σκεφτόμαστε αν θα πρέπει να φτιάξουμε τέτοιες υποδομές. Που; Στη χώρα του ήλιου και του ανέμου.
Έχουμε εγκαταστάσεις συνολικής ισχύος 40 MW και ευελπιστούμε ότι θα φτάσουμε τα 100 MW όταν οι υπόλοιποι σκέφτονται πως θα απεξαρτηθούν από το πετρέλαιο.
Μάλλον προτιμάμε τα εξορισθέντα από τα άλλα κράτη εργοστάσια του λιθάνθρακα και τα παραδοσιακά εργοστάσια του πετρελαίου. Μάλλον το ευχαριστιόμαστε να καταναλώνουμε καθημερινά το ακριβότερο πετρέλαιο της Ευρώπης. Και δεν είναι μόνο αυτά. Τροχοπέδη αποτελεί και το νομοθετικό πλαίσιο. Στους παραδοσιακούς οικισμούς (σαν το δικό μας) δεν επιτρέπεται ούτε η εγκατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα, διότι αλλοιώνει το παραδοσιακό χρώμα του οικισμού. Τώρα πως κάτι εξαόροφα δένουν με το περιβάλλον δεν ξέρω.
Σημαντικό παράγοντα στην εγκατάσταση ΑΠΕ παίζουν και οι τοπικές κοινωνίες. Πολλοί πιστεύουν ότι χαλάει η αισθητική του τοπίου με την εγκατάσταση ανεμογεννητριών. Μάλλον προτιμούν τα χρώματα των καμινάδων των εργοστασίων και την ευωδία του πετρελαίου των μηχανών εσωτερικής καύσης. Όλα αυτά βέβαια με τη σύμφωνη γνώμη των τραπεζών, διαφορετικά θα πρέπει κάποιος να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη του έστω και αν πρόκειται για μια οικιακών δυνατοτήτων εγκατάσταση.
Filed under: Ενέργεια | Tagged: Αιολική ενέργεια,Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας,Βιομάζα,Ηλιακή ενέργεια |
Αράχωβας Blog 
Έτσι είναι Μπάμπη, πολλοί ενοχλούνται από τη θέα των ανεμογεννητριών, που για μένα δεν είναι καθόλου ενοχλητικό θέαμα αφού τους θεωρώ μετεξέλιξη των ανεμόμυλων. Αυτοί που ενοχλούνται όμως δεν είναι καθόλου διατεθειμένοι να κλείσουν διακόπτες και να καταναλώσουν λιγότερο. Θέλουμε μεγαλύτερη ανάπτυξη, η οποία στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι ενεργοβόρα, κι αυτή η ενέργεια με κάποιο τρόπο πρέπει να παραχθεί. Οι τρόποι είναι συγκεκριμένοι, αυτοί που επιβαρύνουν το περιβάλλον κι αυτοί που είναι φιλικοί προς αυτό. Εμείς εναντιωνόμαστε ακόμα και στην παραγωγή με φιλικό τρόπο.
Ρωτήσαμε τους κατοίκους της Πτολεμαΐδας ή της Μεγαλόπολης αν θέλουν να επιβαρύνουμε το περιβάλλον τους και άρα την ποιότητα ζωής τους, για να παράγουμε με τον πιο βεβαρυμένο τρόπο την ενέργεια που χρειαζόμαστε το Χειμώνα εμείς οι ανεπτυγμένοι τουριστικά, που ούτε να βλέπουμε δεν θέλουμε ανεμογεννήτριες;
Ρωτήσαμε τους κατοίκους των Τσουκαλάδων αν θέλουν πάνω από το κεφάλι τους τα τουριστικά σκουπίδια μας; Δεν ζούμε αποκομμένοι, ούτε είμαστε αυτάρκεις. Κάθε δραστηριότητά μας έχει επιπτώσεις σε άλλους, οπότε ας αφήσουμε τα «εμείς να μην τις βλέπουμε και ας πάνε όπου θέλουν». Δεν είναι σοβαρή θέση αυτή.
Με ιδιαίτερη έμφαση στις μικρές εγκαταστάσεις ΑΠΕ, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την υλοποίηση επενδύσεων σε φωτοβολταϊκά ισχύος μέχρι 100 KW και από επαγγελματίες αγρότες σε αγροτεμάχια υψηλής παραγωγικότητας, ψηφίστηκε το βράδυ της Τρίτης 25 Μαΐου από την ολομέλεια της Βουλής και στο σύνολό του το πολυαναμενόμενο νομοσχέδιο του ΥΠΕΚΑ για την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Στα πλαίσια αυτά, ειδικό πρόγραμμα 100% χρηματοδότησης των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών από 12 έως 15 χρόνια για την κατασκευή μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά μέχρι 100 ΜW, το συνολικό κόστος των οποίων υπολογίζεται σε 350.000 ευρώ, μελετά ο όμιλος της ATEbank υπό την καθοδήγηση του διοικητού της τράπεζας Θόδωρου Πανταλάκη.
Σύμφωνα με τις βασικές αρχές του νομοσχεδίου, προϋπόθεση αποτελεί το ότι οι εκτάσεις που θα χρησιμοποιηθούν για το σκοπό αυτό δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν το 1% των συνολικών καλλιεργήσιμων εκτάσεων του κάθε νομού, δίνοντας έτσι στους παραγωγούς την ευκαιρία να αποκτήσουν ένα συμπληρωματικό εισόδημα.
Παράλληλα, απλοποιείται η διαδικασία έκδοσης της άδειας παραγωγής έργων ΑΠΕ. Συγχωνεύονται, σε μία ενιαία, οι διαδικασίες Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης (ΠΠΕΑ) και Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.), και περιορίζεται η διάρκεια της σε 8-10 μήνες (από 3 χρόνια σήμερα).
Επιπλέον, αναβαθμίζεται ο ρόλος της ΡΑΕ και περιορίζεται η διάρκεια της σχετικής αδειοδοτικής διαδικασίας, σε 2 μήνες (από 10-12 μήνες).
Όπως αναφέρεται στην παράγραφο 7 του άρθρου 9 του νομοσχεδίου, σχετικά με τις χωροθετήσεις εγκαταστάσεων Α.Π.Ε.: «Η περίπτωση α’ της παρ. 6 του άρθρου 56 του ν.2637/1998 (Α’ 200), όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 37 του άρθρου 24 του ν.2945/2001 (Α’ 223), αντικαθίσταται ως εξής:
«6. α) Σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται από τη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης του οικείου Νομού ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας, εκτός από τη γεωργική εκμετάλλευση και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε.
Κάθε επέμβαση στις εκτάσεις αυτές, είτε για τη μεταβολή του προορισμού τους και τη διάθεσή τους για άλλες χρήσεις είτε για την εκτέλεση έργων ή τη δημιουργία εγκαταστάσεων ή παροχή άλλων εξυπηρετήσεων μέσα σε αυτές, έστω και χωρίς μεταβολή της κατά προορισμό χρήσης τους, αποτελεί εξαιρετικό μέτρο και διενεργείται μόνο για λόγους που εξυπηρετούν τον γεωργικό χαρακτήρα της αγροτικής εκμετάλλευσης ή την εγκατάσταση σταθμών Α.Π.Ε. Η απαγόρευση αυτή δεν ισχύει εφόσον πρόκειται για την εκτέλεση στρατιωτικών έργων, που αφορούν την εθνική άμυνα της χώρας, καθώς και για την εκτέλεση μεγάλων αναπτυξιακών έργων του Δημοσίου και των Ο.Τ.Α. πρώτου και δεύτερου βαθμού.
Ειδικά, απαγορεύεται η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε. σε αγροτεμάχια της Αττικής που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, καθώς και σε περιοχές της Επικράτειας που έχουν ήδη καθοριστεί ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας από εγκεκριμένα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (Γ.Π.Σ.) ή Σχέδια Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) του ν.2508/1997 (Α’ 124), καθώς και Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.) του άρθρου 29 του ν.1337/1983 (Α’ 33), εκτός αν διαφορετικά προβλέπεται στα εγκεκριμένα αυτά σχέδια.
Με την επιφύλαξη του προηγούμενου εδαφίου, επιτρέπεται η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας. Στην περίπτωση αυτή η άδεια χορηγείται μόνο αν οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί για τους οποίους έχουν ήδη εκδοθεί άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή, σε περίπτωση απαλλαγής, δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή, καλύπτουν εδαφικές εκτάσεις που δεν υπερβαίνουν το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων του συγκεκριμένου Νομού.
Για την εφαρμογή της διάταξης του προηγούμενου εδαφίου χρησιμοποιούνται τα στοιχεία της Ετήσιας Γεωργικής Στατιστικής Έρευνας του έτους 2008 της Γενικής Γραμματείας της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδας. Για τον υπολογισμό της κάλυψης λαμβάνεται υπόψη η οριζόντια προβολή επί του εδάφους των φωτοβολταϊκών στοιχείων. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής είναι δυνατό να ορίζονται όροι και προϋποθέσεις για την εγκατάσταση σταθμών Α.Π.Ε. σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, περιλαμβανομένων της μέγιστης κάλυψης εδάφους ανά σταθμό, των ελάχιστων αποστάσεων από τα όρια του γηπέδου του σταθμού, περιορισμών στον τρόπο θεμελίωσης και υποχρεώσεων για την αποκατάσταση του γηπέδου μετά την αποξήλωση των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε.».
Ακόμα και τώρα υπάρχει πολύ σκληρή κριτική στις ανεμογεννήτριες και στα φωτοβολταικα. Πρέπει κάποια στιγμή να ξεπεράσουμε τις αναστολές μας και να τα δοκιμάσουμε, γιατί προσωπικά θεωρώ ότι είναι μια πολύ καλή διέξοδος.